Được trang bị mũ kêpi, cấp hiệu trên vai và cành tùng trên ve cổ áo, an ninh hàng không đôi khi bị nhầm lẫn với lực lượng hành pháp. Tuy nhiên, họ chính là lực lượng được doanh nghiệp tuyển dụng riêng, đào tạo để cung cấp dịch vụ an ninh cho các hành khách và các đơn vị hoạt động tại cảng hàng không.
Nhân viên an ninh hàng không có vai trò quan trọng đối với việc đảm bảo an toàn tại sân bay. Từ việc trấn áp hành khách gây rối đến soi chiếu hành lý, kiểm soát giấy tờ cho hành khách. Bên cạnh việc tuần tra, kiểm soát máy bay, khống chế đối tượng gây rối, lực lượng an ninh hàng không còn có nhiệm vụ kiểm tra giấy tờ, soi chiếu hành lý của hành khách tại sân bay.
An ninh hàng không – Lực lượng đa chức năng
Theo nghị định 92/2015 của Chính phủ, lực lượng an ninh hàng không thực hiện nhiệm vụ kiểm soát an ninh hàng không theo thẩm quyền, là lực lượng đối phó ban đầu với hành vi can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động hàng không dân dụng tại sân bay và các cơ sở liên quan. Khi phát hiện các hành vi vi phạm an ninh hàng không, lực lượng này sẽ ngăn chặn, bảo vệ hiện trường, tạm giữ người liên quan để bàn giao cho cảng vụ hàng không xử lý.
Theo Thông tư 13/2019 của Bộ GTVT, nhân viên an ninh hàng không được chia thành 3 nhóm: An ninh soi chiếu, an ninh cơ động và an ninh kiểm soát. Hiện nay, trên thực tế, hầu hết lực lượng này đang được tuyển dụng và quản lý bởi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV). Nhân viên an ninh soi chiếu chịu trách nhiệm kiểm tra giấy tờ, ngăn chặn hành khách mang vũ khí, vật liệu nổ và các vật dụng trái quy định vào khu vực hạn chế của sân bay. Họ thực hiện nhiệm vụ này bằng cách vận hành máy soi chiếu hoặc kiểm tra trực quan.
Nhân viên an ninh cơ động là lực lượng chịu trách nhiệm tuần tra, kiểm soát đám đông, lục soát máy bay và trấn áp người gây rối. Lực lượng này được đào tạo võ thuật nâng cao, được trang bị áo giáp, dùi cui và công cụ hỗ trợ làm việc.
Chức năng của lực lượng an ninh kiểm soát là canh gác, giám sát an ninh hàng không tại nhà ga, khu vực công cộng và các khu vực hạn chế.
Lực lượng nhân viên an ninh soi chiếu được đào tạo, huấn luyện kỹ hơn do họ là những người tiếp xúc với khách hàng nhiều nhất. Yêu cầu đầu vào của lực lượng an ninh hàng không là tốt nghiệp THPT, sức khỏe tốt, không cần có trình độ tiếng Anh, có lý lịch tư pháp rõ ràng, không có tiền án, tiền sự. Sau khi được tuyển dụng, nhân viên an ninh phải trải qua đợt đào tạo và được cơ quan hàng không cấp giấy phép.
Hành khách trả tiền cho dịch vụ an ninh
Theo quy định của Bộ GTVT, đảm bảo an ninh hàng không là loại hình dịch vụ công ích có nguồn thu. Mỗi hành khách đi máy bay phải trả chi phí đảm bảo an ninh được tích hợp vào tiền vé. Mức giá dịch vụ an ninh đối với hành khách, hành lý đi chuyến bay quốc tế là 2 USD/người. Còn mỗi hành khách đi trên chuyến bay nội địa phải trả 18.000 đồng.
Theo chuyên gia hàng không Nguyễn Thiện Tống (nguyên chủ nhiệm Bộ môn Kỹ thuật Hàng không ĐH Bách khoa TP.HCM) nhận định thái độ của các lực lượng phục vụ tại sân bay đều tác động đến trải nghiệm của hành khách. Ở góc độ phát triển du lịch, việc giữ được thiện cảm của du khách rất quan trọng. Ngoài việc đảm bảo trật tự tại sân bay, lực lượng an ninh hàng không cũng cần vui vẻ, niềm nở để người dân có trải nghiệm đi lại tốt nhất.
Nguồn: Zingnews